Jan Piotr Mrozek, urodzony 27 lipca 1885 roku w Świętochłowicach, to postać o niezwykle bogatej historii. W swoim życiu odegrał kluczową rolę jako powstaniec śląski, który walczył o prawa i wolności swojego narodu.
W ciągu swojej działalności Mrozek stał się także aktywnym działaczem narodowym, który angażował się w sprawy istotne dla polskiej społeczności. Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie 5 września 1941 roku w Buchenwaldzie, gdzie zginął jako więzień obozów koncentracyjnych.
Życiorys
Jan Piotr Mrozek przyszedł na świat w rodzinie związanej z przemysłem wydobywczym. Po ukończeniu edukacji w szkole powszechnej, rozpoczął pracę w kopalni „Deutschland” (dzisiejsza Kopalnia Węgla Kamiennego Polska). Niestety, po nieszczęśliwym wypadku, który spowodował poważne uszkodzenie jego kręgosłupa, zdecydował się na zmianę zawodu i objął stanowisko praktykanta w Urzędzie Gminnym w Świętochłowicach.
Już jako młody chłopak dostrzegł potrzebę działania i włączył się w aktywność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W grudniu 1906 roku zasiadł w radzie lokalnego gniazda TS „Sokół” w Królewskiej Hucie (dzisiejszym Chorzowie). Jego przynależność do polskich organizacji doprowadziła do rozwiązania umowy o pracę w urzędzie.
Ukończył szkołę handlową w Królewskiej Hucie, co otworzyło przed nim nowe możliwości kariery. Zatrudnił się jako referent w Banku Ludowym, a później w Banku Wymiany w Mysłowicach. W 1907 roku brał udział w zlocie „Sokoła” zorganizowanym w okręgu krakowskim, co na stałe związało jego losy z ruchem sokolskim, mimo że władze pruskie wytoczyły im proces.
W latach 1908–1912 Mrozek był aktywnym członkiem władz okręgu śląskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” – pełnił funkcje naczelnika oraz zastępcy naczelnika. W tym czasie działał jako organizator górnośląskich zlotów „Sokoła”, co wymagało dużego zaangażowania i pasji.
W 1912 roku podjął pracę jako robotnik w Fabryce Wagonów i Mostów, jednak w 1915 roku został wcielony do armii pruskiej. Po wojnie powrócił do fabryki, ale przyszłościowe myślenie i propolska postawa znowu stanęły mu na przeszkodzie, bo po raz kolejny stracił pracę.
W trakcie I wojny światowej jego mieszkanie stało się ważnym miejscem konspiracyjnych zebrań „Sokoła” w rejonie śląskim. Po wojnie wziął udział w Komitecie Polskim, który później przekształcił się w Radę Ludową. Był zwolennikiem „podatku narodowego” i reprezentował Radę na Polskim Sejmie Dzielnicowym, który odbył się w Poznaniu w dniach 3-5 grudnia 1918 roku. Angażował się w działalność Towarzystwa, pełniąc m.in. funkcje w radzie oraz zastępcy prezesa gniazda TS „Sokół”.
Był także organizatorem oraz komendantem Straży Obywatelskiej w Królewskiej Hucie, która zajmowała się ochroną polskich wieców i wydarzeń publicznych. W 1919 roku Mrozek zajął się organizowaniem i dowodzeniem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Jego mieszkanie stało się miejscem spotkań sekcyjnych i plutonowych, jednak w maju 1919 roku, po rewizji i zagrożeniu aresztowaniem, musiał uciekać do Sosnowca.
Po pewnym czasie wrócił do Królewskiej Huty, na noc z 16 na 17 sierpnia 1919 roku, w przeddzień I powstania śląskiego. Jako członek dziewięćdziesięcioosobowego oddziału brał udział w zaciętych walkach w rejonie swojego miasta, a także Świętochłowic, Lipin i Chropaczowa. Uczestniczył również w II oraz III powstaniu śląskim, a podczas kampanii plebiscytowej współpracował z Wojciechem Korfantego.
Po podziale Śląska, który na stałe przyłączył część ziem do Polski, Mrozek zajął się pracą w Wydziale Skarbowym Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Od 1924 roku aż do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję kierownika Działu Rachunkowo-Kasowego w Urzędzie Skarbowym w Królewskiej Hucie. W tym okresie był także członkiem komisji rewizyjnej miejscowego gniazda TS „Sokół”, współzałożycielem Związku Obrony Kresów Zachodnich, a także aktywnym działaczem Związku Powstańców Śląskich.
W czasie II wojny światowej, po ewakuacji z innymi urzędnikami do Buska-Zdroju, Mrozek próbował znaleźć pracę w Krakowie. Z powodów rodzinnych wrócił na chwilę do Chorzowa, gdzie niestety padł ofiarą Gestapo, które aresztowało go pod koniec stycznia 1940 roku. Przeszedł przez różne miejsca więzienia, w tym Chorzów i Bytom, zanim został przetransportowany do obozu koncentracyjnego w Dachau.
Pod koniec czerwca 1941 roku został osadzony w obozie Buchenwald jako więzień numer 7703. Niestety, mężczyzna zmarł tam 5 września 1941 roku, w wyniku okrutnych eksperymentów przeprowadzanych przez nazistów.
Odznaczenia
Jan Piotr Mrozek zdobył wiele prestiżowych odznaczeń, które podkreślają jego zasługi oraz oddanie w służbie narodowej. Wśród nich znajdują się:
- krzyż Niepodległości,
- gwiazda Górnośląska,
- medal Niepodległości,
- srebrny krzyż zasługi,
- medal pamiątkowy za wojnę 1918–1921,
- medal dziesięciolecia odzyskanej niepodległości,
- odznaką Sokolą „Za długoletnią Służbę”.
Przypisy
- a b c na podstawie https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jan_Piotr_Mrozek.jpg
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Paweł Dylong | Bartosz Jałowiecki | Paweł Markiefka | Aleksandra Gramała | Heinz Lechmann | Arthur Goldstein | Filip Copik | Wiktor Markiefka | Franciszek Pieczko | Franciszek Buszka | Jacek Maziarski | Roman Pillardy | Feliks Maniura | Eugeniusz Moś | Stanisław Kuś (1931–2006) | Alojzy Brzozowski | Franciszek Bochynek | Carl-Hermann Mueller-Graaf | Antoni TwardochOceń: Jan Piotr Mrozek