Barbara Wałkówna-Zbiróg, urodzona 5 stycznia 1933 roku w Świętochłowicach, a zmarła 28 stycznia 2018 w Konstancinie-Jeziornie, była wybitną polską aktorką, która zdobyła uznanie zarówno na scenie teatralnej, jak i w filmie oraz telewizji. Przez wiele lat związana była z Teatrem Jaracza w Łodzi, gdzie wcieliła się w niezliczone postacie, zdobywając serca widzów.
W swoim bogatym dorobku artystycznym Wałkówna zagrała około 250 ról teatralnych oraz 40 ról filmowych. Jej talent i pasja do sztuki scenicznej odcisnęły piętno na polskiej kulturze, a związki z teatrem pozostaną na zawsze w pamięci miłośników jej talentu.
Życiorys
W 1954 roku Barbara Wałkówna zakończyła edukację w PWSA w Krakowie. Po ukończeniu studiów, w latach 1954–1956, występowała na scenie Teatru im. Żeromskiego w Kielcach. Następnie, w okresie od 1956 do 1960 roku, działała w Teatrze im. Wyspiańskiego w Katowicach. Po tym czasie przeniosła się do Łodzi, gdzie grała w Teatrze im. Jaracza (1960–1970) oraz w Teatrze Nowym (1970–1986).
W 1986 roku objęła stanowisko dyrektora artystycznego Teatru im. Solskiego w Tarnowie, gdzie pracowała do 1991 roku. Po powrocie do Łodzi, do 2010 roku ponownie występowała na scenie Teatru im. S. Jaracza. Równocześnie gościła w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie.
W 1981 roku ukończyła studia podyplomowe na Uniwersytecie Łódzkim. W 1992 roku uzyskała przewód kwalifikacyjny I stopnia, będący równocześnie jej doktoratem. W pełni zaangażowana w edukację, była wykładowcą na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie, a także profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Artystycznym Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
W ostatnich latach życia mieszkała w Domu Aktora Weterana w Skolimowie, gdzie zmarła 28 stycznia 2018 roku. Jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się obok męża, na cmentarzu Doły w Łodzi, gdzie została pochowana 8 lutego.
Życie osobiste Barbary Wałkównej było powiązane z aktorem Józefem Zbirógiem, który był jej mężem. W 1996 roku ukazał się film dokumentalny poświęcony jej osobie zatytułowany „Barbara Wałkówna. Portret rodzinny na 40-lecie”, który ukazuje jej życie oraz dokonania artystyczne.
Odznaczenia i nagrody
Barbara Wałkówna, znana polska aktorka, została uhonorowana licznymi nagrodami i odznaczeniami podczas swojej kariery artystycznej. Oto niektóre z kluczowych wyróżnień, które zdobyła:
- 1996 – Nagroda za rolę w spektaklu „Trzy wysokie kobiety” w Teatrze im. Jaracza w Łodzi (XXXI OPTMF),
- 1999 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- 2000 – Nagroda Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego za rolę Krzyminy w „Zdziczeniu obyczajów pośmiertnych” Leśmiana w Teatrze im. Jaracza w Łodzi (XXXV OPTMF),
- 2006 – „Srebrny Pierścień” honorowa nagroda dla najlepszego aktora za całokształt pracy artystycznej (nagroda dyrekcji Wydziału Kultury UMŁ),
- 2007 – Medal „Pro publico bono” im. Sabiny Nowickiej (Towarzystwo Przyjaciół Łodzi),
- 2007 – Srebrny Medal „Gloria Artis”.
Filmografia
Barbara Wałkówna zapisała się w historii polskiej kinematografii poprzez swoje liczne role filmowe, które zyskały uznanie zarówno widzów, jak i krytyków. Poniżej przedstawiamy pełną listę jej wystąpień w filmach, które miały miejsce na przestrzeni lat.
- Szkice węglem (1956) jako Rzepowa Marysia,
- Kalosze szczęścia (1958) jako Narzeczona Makowskiego,
- Decyzja (1960) jako Dorota,
- Świadectwo urodzenia (1961) jako wieśniaczka przed chałupą,
- Spotkanie ze szpiegiem (1964) jako Irena Mitułowa,
- Samotność we dwoje (1968) jako Kaduloczka,
- Romantyczni (1970) jako Gość na koncercie u Nawrockich,
- Chłopi (1972) jako Magda, córka Boryny, żona kowala,
- Zabronione zabawy (1975) jako matka,
- Zawodowcy (1975) jako kobieta w czerni,
- Opadły liście z drzew (1975) jako Praczka,
- Pasja (1977) jako żona księdza unickiego,
- Szarada (1977) jako sędzia,
- Ty pójdziesz górą – Eliza Orzeszkowa (1978) jako nauczycielka Monika,
- Właśnie o miłości (1978) jako matka Marty,
- Zmory (1979) jako służąca Srebrnych,
- Jeden dzień z mistrzem (1980),
- Podróż do Arabii (1980) jako matka Jurka,
- Mężczyzna niepotrzebny! (1981) jako matka Mirka,
- Popielec (1982) jako Batorka,
- Słona róża (1983) jako żona Maliny,
- Seksmisja (1983) jako głos Jej Ekscelencji – (dubbing),
- Ostrze na ostrze (1983) jako matka Piotra,
- Rycerze i rabusie (1984) jako Wolska, matka Piotra,
- Królowa aniołów (1999) jako Zofia,
- Tristis (2001) jako Opiekunka Marysi,
- Na Wspólnej (2003) jako babcia Maciejewska (2004),
- Masz na imię Justine (2005) jako Barbara Szymańska,
- Obywatel (2014) jako kobieta oszukana przez biuro podróży.
Źródło: Filmpolski.pl.
Gościnnie
- Kapitan Sowa na tropie (1965) jako inżynier agronom Stankiewiczowa, sąsiadka Nawrockiego,
- Ile jest życia (1974) jako matka „Koślawego”,
- Siedem stron świata (1974) jako matka Jacka i Pawła,
- Daleko od szosy (1976) jako kobieta kupująca garnek (odc. 1),
- Do krwi ostatniej (1979) jako urzędniczka w Delegaturze Ambasady Polskiej w Krasnojarsku,
- Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy (1979–1981) jako Ciotka Matyldy,
- Klan (1997) jako matka Koziełły-Kozłowskiego,
- Oficer (2004–2005) jako starsza pani na koncercie w Łazienkach,
- Magda M. (2005) jako Biernacka.
Źródło: Filmpolski.pl.
Przypisy
- Zmarł Józef Zbiróg. tarnowskieinfo.pl, 15.04.2009 r. [dostęp 29.09.2023 r.]
- Zmarła Barbara Wałkówna-Zbiróg, dyrektor artystyczna Teatru w latach 1988–1990. tarnow.net.pl. [dostęp 06.02.2018 r.]
- Zmarła aktorka Teatru Jaracza w Łodzi. fakt.pl. [dostęp 30.01.2018 r.]
- a b c d e f g h Barbara Wałkówna-Zbiróg. Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi. [dostęp 28.02.2020 r.]
- a b c d e f g Barbara Wałkówna w bazie filmpolski.pl
- a b Przew. kwal. I Barbara Wałkówna-Zbiróg, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 28.02.2020 r.]
- a b c Barbara Wałkówna-Zbiróg, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 12.02.2010 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Zofia Paradowicz | Marcin Lachowicz | Krzysztof Hanke | Krzysztof Zaleski | Krzysztof Kłosek | Grażyna Bułka | Franciszek Teofil Borys | Michał Jarczyk | Piotr Owcarz | Leszek Korzekwa | Stanisław Gerard Trefoń | Konrad Małek | Janusz Sent | Mirosław Breguła | Maciej Niesiołowski | Leszek Stanek | Piotr Naliwajko | Szymon Kobylarz | Barbara Szczepanowicz | Izabela KozłowskaOceń: Barbara Wałkówna