Emanuel Konstanty Imiela, znany również pod pseudonimem „Karol Dym”, to postać o niebagatelnym znaczeniu w historii Górnego Śląska. Urodził się 10 marca 1888 roku w Lipinach i zmarł 25 kwietnia 1953 roku w Stalinogrodzie. Był nie tylko utalentowanym pisarzem, ale również znaczącym urzędnikiem państwowym oraz energicznym działaczem oświatowym i plebiscytowym.
Jego działalność w znaczący sposób wpływała na rozwój kultury i edukacji w regionie, a jego twórczość literacka jest ważnym elementem dziedzictwa Górnego Śląska.
Życiorys
Emmanuel Konstanty Imiela urodził się w robotniczej rodzinie Józefa i Teresy z Cieślików, w malowniczej wsi Lipiny, która z biegiem lat przekształciła się w część Świętochłowic na skutek intensywnej urbanizacji.
W latach 1902–1906 zdobywał wykształcenie w francuskim gimnazjum w Lucernie, w Szwajcarii. Po tragicznej śmierci ojca w 1906 roku powrócił do rodzimego kraju i podjął pracę w „Friedenshütte” (huta Pokój) znajdującej się w Nowym Bytomiu. Rok później, w 1907, przeniósł się do Krakowa, gdzie wstąpił do nowicjatu zakonników pijarów. Jego przygoda z zakonem nie trwała jednak długo, ponieważ w 1909 zdecydował się na opuszczenie zgromadzenia. Po zakończeniu nauki i zdaniu matury w 1912 roku, Imiela rozpoczął studia na kierunkach romanistyki i germanistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Wybuch I wojny światowej zaskoczył go na Podolu, gdzie zajął się pracą jako nauczyciel prywatny w czasie ferii. Niestety, został internowany i odesłany do Tambowa, gdzie przebywał aż do 1918 roku. W 1917 roku opublikował swoje dzieło kecz Śląsk Pruski, które zawierało cenne informacje na temat historii Górnego Śląska oraz aktualną problematykę społeczną i gospodarczą regionu. W tym samym roku zdał się na działalność polityczną, stając się członkiem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie.
Po powrocie na Górny Śląsk w grudniu 1918 roku, Imiela rozpoczął organizowanie rad ludowych w rejencji opolskiej. Po niepowodzeniach I powstania śląskiego zdecydował się na wyjazd do Poznania, aby kontynuować swoje studia. Mimo to, już w listopadzie 1919 roku wrócił na Górny Śląsk, gdzie zaangażował się w organizację Związku Nauczycieli Górnoślązaków. W 1920 roku powrócił do Świętochłowic, gdzie, działając z polecenia Wojciecha Korfantego, zajął się organizowaniem polskich szkół oraz seminariów nauczycielskich. W okresie powstań tworzył także patriotyczne wiersze, uznawany za swojego rodzaju literackiego głosem Górnego Śląska, porównywanego do księdza Grima w Cieszyńskim.
Od 1922 roku Imiela pełnił funkcję w administracji szkolnej w Katowicach jako pracownik Wydziału Oświecenia Publicznego w Urzędzie Wojewódzkim Śląskim, z którego emeryturę przeszedł w 1938 roku. Aktywnie angażował się także w życie kulturalne, przez wiele lat będąc prezesem Związku Kół Śpiewaczych w latach 1922–1931, członkiem rady miasta Katowic oraz komitetu organizacyjnego Śląskiego Towarzystwa Literackiego. Był także wiceprezesem Związku Artystyczno-Literackiego na Górnym Śląsku i wielu innych organizacji. W 1939 roku zastał go wybuch II wojny światowej, podczas której odmówił podpisania volkslisty, a jego działalność edukacyjna przebiegała w tajemnicy.
Po wojnie wrócił do pracy pedagogicznej oraz literackiej. W 1946 roku zyskał członkostwo w Związku Literatów Polskich, a w latach 1945–1952 pracował jako nauczyciel, nieustannie wpływając na kształtowanie kultury oraz edukacji w swoim regionie.
Ordery i odznaczenia
Warto zwrócić uwagę na znaczące osiągnięcia Emanuela Konstanty Imieli, które zostały uhonorowane licznymi odznaczeniami.
- Złoty Krzyż Zasługi otrzymany 24 kwietnia 1946,
- Srebrny Krzyż Zasługi przyznany 11 stycznia 1928,
- Srebrny Wawrzyn Akademicki, który został mu wręczony 5 listopada 1935.
Ważniejsze utwory
Wśród najważniejszych dzieł Emmanuela Konstanty’ego Imieli, możemy wyróżnić szereg utworów, które wywarły znaczący wpływ na literaturę oraz kulturę. Oto ich lista:
- „Śląsk Pruski” (1917),
- „Hymn powstańczy” (1919),
- „Górnośląski bajki i satyry” (1922),
- „Stara wieża” (1931),
- „Zaklęta Królewna” (1934),
- „Tajemnica Twardonia” (1936),
- „Klara” (1951).
Przypisy
- „Encyklopedia powstań śląskich”, Instytut Śląski w Opolu, Opole 1982 r., s. 178, hasło „Imiela Emanuel Konstanty”.
- M.P. z 1947 r. nr 1, poz. 1 „za zasługi położone przez powstańców śląskich, którzy jako uczestnicy walk z Niemcami na terenie całego Śląska przyczynili się w szczególnej mierze do przyłączenia ziem Śląskich do Polski”.
- M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306 „za szerzenie zamiłowania do literatury polskiej”.
- M.P. z 1928 r. nr 9, poz. 8 „za zasługi dla sprawy przyłączenia Górnego Śląska do Państwa Polskiego oraz na polu pracy społecznej”.
- Alfred Jesionowski: Rzut oka na współczesną literaturę śląską, „Zaranie Śląskie”, t. 9, 1930 r., z. 1, s. 23.
- Polski Zjazd Polityczny w Moskwie: 21 -26 lipca st. st. 1917 r., Piotrogród 1917 r., s. 14.
- a b StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983 r., s. 272.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Jan Kaiser | Max Fleischer (1861–1930) | Marian Piegza | Franciszek Szafraniec | Alfred Świerk | Józef StompelOceń: Emanuel Konstanty Imiela