Jan Kaiser, ur. 21 września 1941 roku w Świętochłowicach, a zmarły 15 września 2019 roku w Krakowie, był wybitnym polskim psychofizjologiem oraz profesorem nauk humanistycznych. Jego kariera akademicka obejmowała m.in. pełnienie funkcji nauczyciela akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie znacząco wpłynął na rozwój nauk psychologicznych.
W latach 1978–1981 Jan Kaiser piastował urząd prodziekana Wydziału Filozoficzno-Historycznego UJ, a także zarządzał Instytutem Psychologii tej samej uczelni w latach 1988–1991. Jego prace badawcze koncentrowały się na empirycznym statusie zjawisk subiektywnych, gdzie badał wpływ różnic indywidualnych na procesy psychofizjologiczne oraz analizował fizjologiczne komponenty procesów poznawczych. Dzięki swoim osiągnięciom, pozostawił niezatarte ślady w obszarze psychologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, który jest jedną z najstarszych i najbardziej renomowanych uczelni w Polsce.
Życiorys
Jan Kaiser przyszedł na świat w 1941 roku w Świętochłowicach. Swoje młodzieńcze lata spędził na Górnym Śląsku, gdzie uczęszczał do III Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Chorzowie. W latach 1959–1964 podjął studia z zakresu psychologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Podczas tych studiów obronił pracę magisterską zatytułowaną Eksperymentalne porównanie reakcji na frustrację pomiędzy małpami niższymi a dziećmi w wieku od 2 do 2,6 lat, pod opieką naukową Marii Przetacznik-Gierowskiej oraz Romana Wojtusiaka.
Po czterech latach od obrony pracy magisterskiej, Jan Kaiser uzyskał tytuł doktora, prezentując rozprawę na temat Kształtowanie się wczesnych reakcji społecznych w ontogenezie. Równocześnie, w latach 60-tych, zetknął się ze sztuką jako scenograf, współpracując m.in. z Teatrem 38.
W następnych latach rozpoczął pracę w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, a w 1975 roku obronił kolokwium habilitacyjne. Już w 1980 roku objął stanowisko kierownika pierwszego w Polsce Zakładu Psychofizjologii, działającego w ramach Instytutu Psychologii UJ. Pełnił również różne prominentne funkcje akademickie, w tym Prodziekana Wydziału Filozoficzno-Historycznego UJ w latach 1978–1981 oraz Dyrektora Instytutu Psychologii UJ w latach 1988–1991.
W 2008 roku Jan Kaiser został odznaczony tytułem profesora, a trzy lata później przeszedł na zasłużoną emeryturę. Od początku lat 80-tych był także związany z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Krakowie, gdzie z sukcesem wypromował kilkudziesięciu magistrów. Jako wykładowca, nauczał również w Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie oraz Górnośląskiej Wyższej Szkole Handlowej im. Wojciecha Korfantego w Katowicach.
Jego badania skupiały się na empirycznym statusie zjawisk subiektywnych, psychofizjologii różnic indywidualnych oraz na fizjologicznych aspektach procesów poznawczych. Jan Kaiser był aktywnym członkiem krajowych oraz międzynarodowych organizacji naukowych, takich jak International Organization of Psychophysiology, British Association for Cognitive Neuroscience, czy International Society for the Study of Individual Differences.
W ciągu swojej kariery wypromował 18 doktorów, z czego pięć prac obroniono na Uniwersytecie im. Radbouda w Nijmegen. 15 września 2019 roku zmarł w Krakowie, a jego ostatnia droga została upamiętniona, gdy 24 września 2019 roku spoczął na cmentarzu Rakowickim.
Publikacje
Jan Kaiser jest autorem wielu ważnych prac dotyczących psychologii oraz neuropsychologii. Jego publikacje obejmują kluczowe tematy, które przyczyniły się do dalszego rozwoju tych dziedzin. Poniżej przedstawione są niektóre z jego znaczących dzieł:
- 1974: rozwój psychiczny człowieka (Wiedza Powszechna, wraz z Marią Przetacznikową),
- 1975: neuropsychologiczne aspekty nabywania doświadczenia indywidualnego (Państwowe Wydawnictwo Naukowe),
- 1995: the roots of creativity: theoretical considerations based on Stefan Szuman’s „The genesis of an object” (red.),
- 2007: obecność mózgu w świadomości: empiryczny status zjawisk subiektywnych w świetle psychofizjologii (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego).
Odznaczenia
Jan Kaiser został odznaczony wieloma nagrodami za swoje osiągnięcia i wkład w różne dziedziny. Wyróżnienia te świadczą o jego zaangażowaniu i determinacji w pracy zawodowej.
- Złoty Krzyż Zasługi (1986),
- Medal Komisji Edukacji Narodowej (1993).
Przypisy
- Nekrolog Jana Kaisera opublikowany przez rodzinę. Gazeta Wyborcza Kraków, 20.09.2019 r. [dostęp 25.09.2019 r.]
- Nekrolog Jana Kaisera opublikowany przez Uniwersytet Jagielloński. Dziennik Polski, 20.09.2019 r. [dostęp 25.09.2019 r.]
- Nekrolog Jana Kaisera opublikowany przez Górnośląską Wyższą Szkołę Handlową im. Wojciecha Korfantego w Katowicach. Gazeta Wyborcza Katowice, 18.09.2019 r. [dostęp 25.09.2019 r.]
- a b Normalny, sensowny, biologiczny, psycholog. Rzecz o prof. Janie Kaiserze. Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 13.12.2016 r. [dostęp 05.10.2018 r.]
- Prof. dr hab. Jan Kaiser, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 05.10.2018 r.]
- a b Jan Kaiser. Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa. [dostęp 05.10.2018 r.]
- Google books: Leksykon profesorów Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej: 1946 - 2006
- Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz (red.) 2006, s. 208-209.
- Kiryk, Hampel i Pietrzkiewicz (red.) 2006, s. 209.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Max Fleischer (1861–1930) | Marian Piegza | Franciszek Szafraniec | Alfred Świerk | Józef Stompel | Emanuel Konstanty ImielaOceń: Jan Kaiser