Pomnik ku czci Powstańców Śląskich w Świętochłowicach to ważny zabytek, który znajduje się w Piaśnikach, w dzielnicy Świętochłowic. Usytuowany jest przy ulicy Bytomskiej, w malowniczym Parku Heiloo.
W pierwszej połowie 1936 roku powołano komitet odpowiedzialny za organizację uroczystości z okazji ufundowania tego pomnika, który miał na celu uczczenie ofiar I powstania śląskiego. Kluczowym celem tej inicjatywy było wznieść monument upamiętniający dziewięciu uczestników I powstania śląskiego, których losy potoczyły się tragicznie, gdyż zostali oni aresztowani przez Grenzschutz i rozstrzelani w dniach od 18 do 20 sierpnia 1919 roku w okolicach budynku urzędniczego, gdzie mieściła się komenda Grenzschutzu oraz sąd polowy.
18 czerwca 1936 roku, Komitet Organizacyjny wystąpił do Urzędu Okręgowego w Lipinach z wnioskiem o zgodę na budowę pomnika. Formalne zezwolenie uzyskano 23 września 1936 roku, co umożliwiło przystąpienie do realizacji projektu. Pomnik przybrał formę smukłego obelisku osadzonego na kwadratowej, dwustopniowej podstawie. W górnej części cokołu umieszczono napis wykuty w kamieniu, natomiast na dolnej części przytwierdzono płytę z brązu, która w obrębie wieńca laurowego zawierała nazwiska zamordowanych powstańców: Paweł Biernot, Ludwik Drobik, Ryszard Gryszczyk, Robert Halacz, Wincenty Lip, Feliks Sekuła, Ludwik Sowa, Wojciech Syska oraz Wiktor Szopa. Obelisk miał wysokość 4 metrów i był otoczony betonowymi słupkami, które spajały żelazne łańcuchy.
Pomnik został odsłonięty w roku 1937, jednak w wyniku działań II wojny światowej, w już wrześniu 1939 roku, podobnie jak inne pomniki w regionie, m.in. w Lipinach i Chropaczowie, został zburzony.
W latach sześćdziesiątych XX wieku ZBoWiD z Świętochłowic podjął działania mające na celu odbudowę pomnika w Piaśnikach. Dzięki wsparciu Rejonowego Przedsiębiorstwa Remontowo-Budowlanego, na miejscu zniszczonego monumentu w latach 70. XX wieku zrealizowano nowy pomnik, który różnił się kształtem od swojego poprzednika. Obecnie jest to pionowo ustawiona płyta granitowa z zaokrąglonym topem, do której przymocowano żelazną tablicę z inskrypcją oraz nazwiskami powstańców. Płyta umiejscowiona jest na dwóch niski stopniach; na lewym boku znajdował się stylizowany znicz, który dziś nie istnieje. Na początku XXI wieku żelazna tablica została wymieniona na kamienną, zachowując oryginalną treść inskrypcji.
Przypisy
- a b c Świętochłowickie wędrówki odc. 33. Muzeum Powstań Śląskich. [dostęp 31.07.2020 r.]
- a b Marian Piegza, Zdzisław Klose: Mały Przewodnik po Świętochłowicach. Świętochłowice: map, s. 35. ISBN 83-923216-7-7.
Pozostałe obiekty w kategorii "Pomniki":
Głaz-pomnik w Chropaczowie | Pomnik ku czci poległych powstańców śląskich w Świętochłowicach | Pomnik ku czci poległych nauczycieli w czasie II wojny światowej w ŚwiętochłowicachOceń: Pomnik ku czci Powstańców Śląskich w Świętochłowicach