Aleksandra Fuglewicz, z domu Micewicz, urodziła się 7 lutego 1927 roku w Świętochłowicach. Była to osoba, która w swoim życiu odgrywała znaczącą rolę jako długoletnia działaczka podziemia antyhitlerowskiego.
Jej działalność w czasie II wojny światowej doprowadziła do tego, że stała się ofiarą represji, a w wyniku brutalnych działań politycznych, została zesłana na Syberię.
Zmarła 14 września 2007 roku w Siemianowicach Śląskich, pozostawiając za sobą dziedzictwo walki o wolność i sprawiedliwość.
Życiorys
Aleksandra Fuglewicz była córką inżyniera górniczego Władysława Micewicza oraz Marii, z domu Sacharow, a także młodszą siostrą Marii Micewicz-Zawartki. Ukończyła szkołę podstawową w Piekarach Śląskich. W 1938 roku rozpoczęła naukę w żeńskim gimnazjum ogólnokształcącym w Katowicach. Niestety, wybuch wojny przerwał jej edukację, a jako Polka została pozbawiona możliwości kontynuacji nauki. W 1944 roku zaczęła pracować w hucie „Baildon” i w tym czasie kontynuowała naukę w trybie indywidualnym.
We wrześniu 1942 roku dołączyła do Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ), składając przysięgę na ręce Jerzego Pochciała „Krzysztofa”, w towarzystwie Leszka Imieli „Leszka”. Otrzymała pseudonim „Krystyna Krzysztoforska”. Jej wejście do organizacji odbyło się za pośrednictwem Bożeny Hlondówny, która była jej przełożoną oraz bliską przyjaciółką. Ceremonia zaprzysiężenia miała miejsce w mieszkaniu matki Bożeny w Bytomiu, które wówczas znajdowało się przy Tarnowitzerstrasse. W grupie, znanej jako „Antygona”, przyjętej przez Marię Bożenę Hlondównę, było pięć dziewczyn, które zostały przeszkolone w dziedzinie wojskowości oraz pomocy sanitarno-medycznej.
Członkinie grupy zbierały informacje o niemieckich transportach wojskowych, a także zdobywały broń od dezerterów, którzy ją porzucali. Wiele razy ta broń była przechowywana na Gliwickiej 10, gdzie mieszkała Aleksandra. Organizowały również pomoc dla rodzin aresztowanych żołnierzy NSZ, w tym także po przybyciu Armii Czerwonej.
Po śmierci Bożeny Hlond w lutym 1944, Aleksandra objęła dowództwo grupy, która zajmowała się organizowaniem sabotażu w rejonie oddziałów pocztowych oraz przemytem leków z niemieckich hurtowni przy wsparciu polskiego personelu aptek. Te leki były następnie kierowane do więzień i obozów koncentracyjnych, z szczególnym uwzględnieniem Auschwitz. Po Powstaniu Warszawskim, korzystając z fałszywych zaświadczeń wydawanych przez polskich kolejarzy, dostarczały również pomoc do obozu dla wysiedleńców pod Wrocławiem, a także organizowały przekazywanie odzieży, pieniędzy i kart żywnościowych. Co więcej, potajemnie odbierały na Śląsku dzieci, które wykupowały od strażników w zamian za papierosy i inne dobra.
W marcu 1945 roku, po wkroczeniu Armii Czerwonej do Katowic, Aleksandra została zatrzymana i przewieziona do więzienia w Bytomiu. 3 kwietnia tego samego roku wyruszyła pociągiem na wschód z grupą 180 mieszkańców Śląska. Po długiej, trzy tygodniach podróży, została osadzona w obozie nr 503 w Kemerowie, w okręgu Kuzbas, nad rzeka Tom, gdzie odległość do Katowic przekraczała 5000 kilometrów. W obozie tym przebywał także śląski artysta plastyk, Paweł Steller.
Na mocy dyrektywy NKWD nr 1925 oraz rozkazu NKWD 001301, który został podpisany przez Berię, w drugiej połowie 1945 roku rozpoczęto zwalnianie członków Armii Krajowej oraz innych organizacji niepodległościowych. Jeszcze w jesieni 1945 roku Aleksandra powróciła do Polski. W 1946 roku uzyskała świadectwo dojrzałości w Liceum w Cieszynie, a następnie rozpoczęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po roku zmieniła kierunek na studia ekonomiczne na uniwersytecie w Poznaniu, gdzie poznała swojego przyszłego męża, Kazimierza Fuglewicza, który był żołnierzem kampanii wrześniowej.
Po zakończeniu studiów powróciła do Katowic, gdzie podjęła pracę jako ekonomista w przemyśle węglowym. Wiele lat spędziła w Przedsiębiorstwie Energomontażowym Przemysłu Węglowego „ENERGOMONTAŻ PW”, aż do chwili przejścia na emeryturę. Jej synem jest Piotr Fuglewicz. Ostatecznie znalazła spokój na cmentarzu przy ul. Sienkiewicza w Katowicach.
Przypisy
- Ludwik Klimczok: Internowanie 1945-1947. W: „Wywieziono nas bydlęcymi wagonami”. Relacje deportowanych z Górnego Śląska do Związku Sowieckiego w 1945 roku; wybór i oprac. Sebastian Rosenbaum i Dariusz Węgrzyn. Katowice: Instytut Pamięci Narodowej, 2016, s. 53–56. ISBN 978-83-7629-946-4.
- StefanS. Steller, Najdłuższa podróż, „Fabryka Silesia 1(8)2015”, Katowice: Regionalny Instytut Kultury w Katowicach, 2015, ISSN 2084-9621 [dostęp 08.09.2017 r.]
- Marek Lyszczyna: Katalog wystawy „Paweł Steller – artysta deportowany” – Katowice, 13.03-17.04.2015 r. Katowice: Muzeum Historii Katowic i Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, 2015, s. 32. ISBN 978-83-64356-11-7.
- Baza poszkodowanych [online], straty.pl [dostęp 31.05.2016 r.]
- AndrzejA. Lisowski, W górnictwie – czas sukcesów i klęsk. Wspomnienia osobiste z epoki wielkich przemian. Tom II, Agencja Artystyczna PARA, 2011, s. 422, ISBN 978-83-61061-41-0 [dostęp 17.10.2016 r.]
- Krystyna Kabzińska: Sylwetki kobiet-żołnierzy. Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek”, 2003. ISBN 83-88693-02-6.
- Piotr Szucki: Materiały do bibliografii Narodowych Sił Zbrojnych (od roku 1982). Warszawa: Związek Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, 2005, s. 383. ISBN 83-919798-1-4.
- М.А. Орлов. Кемеровский лагерь военнопленных и интернированных № 503 (1945–1949 гг.). „Вестник Кузбасского государственного технического университета”. № 1 (101), s. 241–251, 2014. Кемерово: КузГТУ. ISSN 1999-4125. (ros.).
- KazimierzK. Fuglewicz, Wrzesień, wrzesień..., Katowice: Nakładem Własnym, 2002, s. 149.
- Bibiana Szemroszczyk-Jaślarowa: Śląsk chciał być polski: wspomnienia młodzieży śląskiej z lat okupacji hitlerowskiej 1939-1945; wybór i oprac. Mieczysława Mitera-Dobrowolska przy współpracy Krystyny Heskiej-Kwaśniewicz. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984. ISBN 83-00-00650-8.
- por. A. Korczyńska. Harcerska akcja „Oświęcim”; Przyczynek do materiałów o pomocy dla obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. „Przegląd Lekarski”. 1, 1980. Kraków: Wydawnictwo Przegląd Lekarski. ISSN 0033-2240.
- Zygmunt Woźniczka: Z Górnego Śląska do sowieckich łagrów. Katowice: Śląsk, 1996, s. 340. ISBN 83-7164-009-9.
- Relacje pisemne: Heleny Marii Hlondówny, s. Marii od Serca Bożego Zgr. M. B. Miłosierdzia, z dn. 03.12.2000 r. i Jerzego Pochciała z dn. 20.01.2001 r. Zarząd Główny Związku Żołnierzy NSZ.
Oceń: Aleksandra Fuglewicz